BÁO CÁO NGÀNH BÁN LẺ
I. Tổng quan ngành bán lẻ 2024
Tiêu dùng: Nhu cầu tiêu dùng chưa thực sự khởi sắc khi xu hướng thắt chi tiêu tiêu dùng vẫn còn mạnh mẽ. Theo khảo sát người tiêu dùng của PwC năm 2024, người tiêu dùng Việt Nam vẫn đang chịu ảnh hưởng từ việc giá cả thực phẩm, năng lượng, nhà ở và các mặt hàng thiết yếu khác tăng cao, điều này đã tác động đáng kể đến chi tiêu của họ. Trong 11 tháng đầu năm 2024, tăng trưởng tổng doanh thu bán lẻ duy trì ở mức nền thấp, ghi nhận khoảng 5.8% (đã loại trừ yếu tố lạm phát), chậm hơn so với giai đoạn trước COVID-19 (trung bình 8-9%), cho thấy nhu cầu tiêu dùng vẫn ở mức thấp trong bối cảnh thu nhập chưa có sự cải thiện đáng kể.
Thiết yếu & không thiết yếu: phục hồi khác nhau giữa các chuỗi bán lẻ hàng thiết yếu và không thiết yếu trong năm 2024. Trong khi các chuỗi bán lẻ điện tử tiêu dùng (TGDD, DMX, FPT Shop) tái cơ cấu và đóng cửa thêm nhiều cửa hàng có KQKD không khả quan để tối ưu hóa chi phí, gia tăng lợi nhuận ròng, thì các chuỗi bán lẻ thực phẩm đã mở thêm một số cửa hàng mới khi cả Bách Hóa Xanh và WCM đều ghi nhận lợi nhuận ròng trên cả công ty trong Q2/2024. Bên cạnh đó, các chuỗi bán lẻ thực phẩm cải thiện doanh thu trung bình khoảng 15% svck nhờ sự chuyển đổi lưu lượng từ các chợ truyền thống. Trong khi đó, nhờ tính chất thị trường vẫn còn phân mảnh, ngành dược phẩm vẫn có tiềm năng tăng trưởng đáng kể.
II. Triển vọng 2025
1. Chuỗi bán lẻ tạp hóa hiện đại:
Thị trường bán lẻ tạp hóa ước tính tăng trưởng 9% trong năm 2025F-26F với động lực chính đến từ tốc độ mở rộng của chuỗi bán lẻ tạp hóa hiện đại. Cả MSN và BHX đều thành công trong việc thu hút khách hàng từ các chợ truyền thống thông qua chiến lược sản phẩm phù hợp, tận dụng hiệu quả sự thay đổi trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng.
Hiện nay, cả MSN và BHX đều đang có mô hình bán lẻ thực phẩm hiện đại phù hợp với hành vi tiêu dùng của từng khu vực khác nhau. Với sự phát triển của ngành, cả MSN và BHX đều còn tiềm năng lớn để tăng trưởng tốc độ bao phủ trong các khu vực hiện tại và mở rộng thêm các tỉnh thành mới trong tương lai gần. Ngành bán lẻ có thể vẫn còn tiềm năng trong trung và dài hạn nhờ vào thu nhập khả dụng tăng cao, nhu cầu ngày càng tăng đối với lối sống chất lượng cao hơn. Quá trình đô thị hóa nhanh chóng sẽ mở rộng khả năng tiếp cận các mô hình bán lẻ hiện đại – một xu hướng phát triển trong ngành bán lẻ thực phẩm. Bên cạnh đó, việc áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các kênh bán hàng đa kênh (omni-channel) sẽ giúp các nhà bán lẻ khai thác tiềm năng đáng kể trên thị trường này. Thu nhập của người tiêu dùng có thể cải thiện so với dự báo năm 2024 nhờ vào sự lan tỏa mạnh mẽ từ các ngành sản xuất, điều này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy chi tiêu.
Thêm vào đó, sức mạnh của hệ thống kho vận và sự đa dạng hóa sản phẩm sẽ giúp các chuỗi bán lẻ hiện đại (như Bách Hóa Xanh, WCM) dễ dàng đáp ứng nhu cầu của thế hệ người tiêu dùng mới. Sự phục hồi trong tiêu dùng, cùng với sự mở rộng của các chuỗi bán lẻ hiện đại sang các khu vực mới, sẽ giúp thị trường thực phẩm đạt mức tăng trưởng khoảng 9% trong giai đoạn 2025-2026.
2. Chuỗi bán lẻ dược phẩm hiện đại:
Tỷ lệ bao phủ vẫn còn rất thấp: Với tốc độ mở rộng cửa hàng nhanh chóng, tỷ lệ thâm nhập của các chuỗi nhà thuốc hiện đại vẫn còn tương đối thấp cho thấy tiềm năng tăng trưởng còn nhiều cho các doanh nghiệp trong ngành. Các nhà thuốc truyền thống đang dần mất ưu thế trước những lợi thế của các chuỗi nhà thuốc hiện đại, bao gồm: danh mục sản phẩm đa dạng với giá cả ổn định hơn, khả năng kiểm soát chất lượng sản phẩm tốt hơn, và dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp, có hệ thống.
Dự báo năm 2025 sẽ tiếp tục là năm bùng nổ mở rộng mạnh mẽ của các chuỗi nhà thuốc hiện đại tuy nhiên tốc độ sẽ chậm hơn giai đoạn vừa qua khi chúng tôi nhận thấy tỷ lệ bao phủ của LC đã tiếp cận mức 5%, với Long Châu dự kiến mở tới 3.000 cửa hàng và Trung Sơn Pharma đặt mục tiêu thêm 500 cửa hàng mới vào năm 2025.
3. Chuỗi bán lẻ ICT-CE:
Nhu cầu tiêu thụ dần trở lại giúp cho thị trường điện tử tiêu dùng ước tính tăng 9% trong năm 2025. Năm 2025-26, tỷ lệ smartphone hỗ trợ AI trong tổng khối lượng xuất khẩu smartphone dự kiến sẽ tăng 14% so với năm 2024. Với sự phổ biến ngày càng tăng của smartphone 5G và hỗ trợ AI tại Việt Nam, chúng tôi kỳ vọng nhu cầu smartphone sẽ tăng trưởng khả quan từ mức nền thấp, từ đó doanh thu thị trường smartphone tại Việt Nam ước tính tăng 10% trong năm 2025-2026.
Việt Nam vẫn là quốc gia có tỷ lệ kết nối IoT trên mỗi người thấp (0.2 kết nối/người), và xu hướng tiếp nhận công nghệ mạnh mẽ từ thế hệ người tiêu dùng mới là động lực thúc đẩy tăng trưởng thị trường sản phẩm điện tử tiêu dùng tích hợp IoT trong giai đoạn tiếp theo. Bên cạnh đó, sự thâm nhập mạnh mẽ của các thương hiệu có sản phẩm điện tử tiêu dùng tích hợp IoT mức giá trung bình như Xiaomi và Huawei sẽ phù hợp với khả năng chi trả và nhu cầu tiêu dùng của người Việt. Do đó, thị trường thiết bị gia dụng thông minh được dự báo sẽ tăng trưởng 11% trong giai đoạn 2024-26.
